PAWARTA
PAWARTA
1. Definisi
Pawarta yaiku cathetan kadadeyan
utawa kabar anyar kang lagi dumadi ana ing sawijining panggonan kang
diwedharake ing sajroning tulisan ing media cetak, utawa laporan ing media
elektronik.
Kadadeyan kang diwedharake iku awujud kadadeyan saben
wektu sing ana ing ndonya iki, umpamane: lindhu (gempa bumi), perang, rudapeksa
(pemerkosaan), banjir, lan liya-liyane.
Pawarta asipat faktual (Adhedhasar fakta utawa kasunyatan) lan aktual (Anyar utawa lagi wae
kedadean).Isine pawarta iki arupa fakta-fakta ngenani maneka warna prastawa
utawa kedadean kang ana kayata politik , budaya kasarasan sosial, pendhdhikan
lan liya - liyane. Pawarta seng ora di kantheni fakta - fakta (Kasunyatan) bisa
diarani kabar angin utawa gosip.
2. Jinis Pawarta
a. Pawarta Dadakan
Pawarta dadakan yaiku
pawarta kang wektu lan panggonan kadadeyane ora kena dipesthekake.
Tuladha: kacilakan montor mabur,
banjir, kebakaran, lan liya-liyane.
b. Pawarta Ndinan
Pawarta ndinan yaiku
pawarta kang wektu lan panggonan kadadeyane wis dimangerteni sadurunge.
Tuladha: pembukaan sekolah
anyar, kunjungan presiden ing Batang, lan liya-liyane.
c. Pawarta Crita
Pawarta crita
yaiku pawarta kang ora dibatesi dening wektu lan panggonan, nggambarake objek
kang nengsemake/human interest. Pawarta iki diwedharake mung kanggo
hiburan utawa selingan.
Tuladha:
crita objek wisata, crita bab kesenengan/hobby, lan liya-liyane.
3. Wujude Pawarta
a.
Wujud Tulisan
i.
Bisa awujud kalawarti (majalah)/ariwarti (koran)
Ariwarti iku layang kabar kang metune saben dina. Dene yen metune mangsa kala diarani kalawarti.
Tuladhane :
·
Ariwarti : Suara Merdeka, Solo Pos
· Kalawarti : Panjebar
Semangat, Jaya Baya, Mekarsari, Djokolodang, Pustaka Candra
ii.
Liwat Internet
Wis genah
bentuk siji iki yaiku sawijining berita basa jawa utawa pawarta basa jawa sing
dicawisake lewat media internet bisa awujud website utawa blog. Contone situs
sing nyawisake berita basa jawa: pawarta bahasa jawa, sesorah jawa, kumpulan
cerita bahasa jawa, cerita wayang bahasa jawa, lan sak panunggalane.
b.
Wujud Lesan
Bentuk siaran iki pada samya kanthi liwat lisan
anangeng mbutuhake media kanggo nyawisake
pawarta menika. Contone: Pawarta bahasa Jawa TA TV, Pawarta Bahasa Jawa JOGJA TV, Pawarta Bahasa Jawa Radio Persatuan, Pawarta Bahasa Jawa TV Semarang, lan sak
panunggalane
4. Perangan Pawarta Jangkep
a.
Sesirah
Sesirah yaiku perangan pawarta kang
dhisik dhewe, biasane mung ditulis nganggo tembung-tembung supaya nuwuhake
minat supaya wong gelem maca isi pawartane.
b.
Angle/Ringkesan
Angle yaiku ukara kang nggambarake
ringkesane isi pawarta, biasane ditulis kandel ing sangisore sesirah.
c.
Isi Pawarta
Isi pawarta yaiku ukara-ukara kang
njlentrehake pratawa ngenani apa, ana ngendi lan kapan kadadeyan iku dumadi.
d.
Gambar
Gambar yaiku perangan pawarta kanggo
nuduhake kaya ngapa kadadeyan prastawa kanthi kasat mata. Ing media cetak
awujud foto, lan ing media elektronik awujud video.
e.
Sumber
Sumber yaiku mujudake pawongan kang
menehi katerangan utawa komentar marang dumadine prastawa iku. Sumber bisa
mujudake seksi tumrap kadadeyan, utawa pihak kang nduweni kewajiban kanggo
nuntasake kadadeyan iku.
Perangan pawarta iku umume :
·
Headline
Irah-irahan
utawa judhule. Headline kang gunane narik pemaca supaya ngerteni prastawa kang
diwartakake.
·
Deadline :
Isine jeneng
medhia massa , papan kedadeyan , lan tanggal kedadeane ancase kanggo nuduhakke
papan kedadean lan inisial medhia.
·
Lead
Lead utawi
teras berita yaiku paragrap sepiisan ing sajroning pawarta. Lead mujudake unsur
kang wigati saka pawarta lan kang nemtokake isine pawarta bakal diwaca apa ora.
Lead iki nggambarke sakabehe pawarta kanthi cekak.
·
Body
Body yaiku badan pawarta isine nyeritakake
prastawa kang dilaporke kanthi basa sing cekak , aos lan cetha.
5. UNSUR PAWARTA
Pawarta sing paling apik yaiku warta sing nduweni 5 unsur
utama:
a.
Apa = Kedadean apa sing bakal dicawisake.
b.
Sapa = Sapa sing ngalami
kedadean kasebut.
c.
Kapan = Kapan kedadean
kasebut dumadi.
d.
Kepriye = Kepriye
kedadean kui bisa dumadi .
e.
Nengndi = Ana papan ngendi
kedadean kui dumadi.
f.
Kena apa = Merga apa kedadean
kasebut dumati.
Dikenal ASAKADAMBA, utawa 5W + H
6. Perangan kang nemtokake bobot biji pawarta
Warta ingkang sae kedah nduweni pirang-pirang sifat yaiku
aktual, faktual utawa nyata, cekak aos, narik kawigaten utawa narik kanggo
dingerteni, unik, uga jangkep.
a.
Aktualitas
b.
Faktual utawa nyata
c.
Cekak aos
d.
Narik kawigaten
e.
Sesambungan karo papan kedadean
f.
Sesambungan karo unsur-unsur kang ketut ing sakjrone
kedadean
g.
Sesambungan karo pagaweyan pamaca/ pamiyarsa
h.
Ganepe Pawarta
7. Ngrungokake Pawarta
Para siswa kang kulina ngrungokake pawarta basa jawa
mesthine bisa tambah wawasan lan pangertene marang ukara basa jawa. Kang perlu
digatekake nalika ngrungokake pawarta utawa informasi yaiku:
a.
Mangerteni kanthi cetha masalah kang disampekake
b.
Mbedakake informasi kang penting lan ora penting
c.
Nyathet informasi sing bener lan premathi
8. Nanggepi Isi Pawarta
Sak bubare para siswa ngrungokake pawarta diajab para
siswa bisa gawe simpulan saka pawarta kang disemak. Nyimpulake pawarta tegese
nanggepi pernyataan-pernyataan ana ing pawarta. Nalika menehi tanggepan
sampeyan bisa ngutarake setuju utawa ora setuju marang pawarta kang nembe
dirungokake.
Nanggepi pawarta iku kudu evaluatif lan objektif. Evaluatif tegese menehi penilaian, objektif tegese pawarta kang ditampa
kanthi apa anane.
Bab-Bab
kang kudu digatekake nalika menehi tanggapan yaiku:
a.
Tanggapan iku sak mestine disampekake mawa uraian kang
cekak, padhat lan disusun kanthi apik.
b.
Permasalaham utawa bab kang ditanggapi kudu cetha
c.
Tembung-tembung lan ukara sing digunakake kudu gampang
dingerteni utawa dipahami
d.
Tanggapan iku kudu diwenehi alesan kang logis, bisa
uga ditambahi fakta lan bukti-bukti kang relevan(nduweni Hubungan)
9. Teknik Maca Pawarta Lesan
Menawi salah satunggiling tiyang maos pawartos dipun
pocapaken kanthi cetha ingkang saged kapireng dening tiyang sanes, cara maos
mekaten dipun wastani cara “maos teknik” tiyang sanes saged medhot ingkang
bakenipun perkawis / pawarta.
Ingkang kedah dipun gatosaken cara /teknik maos inggih punika :
a.
Pocapan (lafal) : nggatekake aksara vocal punapa
konsonan.
b.
Lagu ukara inggih punika gegayutan kaliyan andhap
inggiling swara / nada.
c.
Kawijangan pocapan inggih punika gamblang dipun
mirengaken saha leres tumraping pangagem basa.
d.
Pandhelenging netra sasaged saged tajem mawas prabawa,
kanthi pandulu jejeg
b.
Sikep maos kaudia ingkang santun miwah leres.
10. Teknik Nulis Pawarta
a.
Goleka tema/kadadean kang narik
kawigatenmu
b.
Gawea cengkorongane pawarta (Perangan
Pawarta Jangkep)
c.
Mekarna cengkorongan pawarta mau dadi pawarta
wutuh (Ngandhut Unsur-unsur Pawarta, 5W+H)
d.
Gatekna pamilihing tembung,
tandha-tandha panulisan pawarta
e.
Irah-irahan lan isi jumbuh
TULADHA PAWARTA
A.
Pawarta
kagiyarake TV
Sugeng
siyang pamirsa
Kula
Indra Birawa badhe maosaken pawarta dinten menika wonten ing Warta Kilat.
Embung
Unnes sakmenika sampun dados panggenan ingkang dipunengsemi tukang mancing saha
mahasiswa Unnes. Embung ingkang wiyaripun setunggal lapangan bal-balan menika,
menawi sonten kebak dening tiyang ingkang badhe mincing amargi sampun
dipunuculaken kalih dasa ewu winih iwak mujaer dening pihak Unnes. Sahengga
embung kathah dening iwak sakaliyan tiyang ingkang badhe mancing wonten mrika.
Humas
Unnes, Sucipto Hadi Purnomo ngendikan, babagan embung sakmenika pancen leres
sampun dipundamel kagem panggenan rekreasi. Pandamelan embung sakmenika inggih
salah setunggaling program Unnes konservasi ingkang sampun nelasaken ragat
nematus wolung dasa pitu juta sewidak ewu rupiah.
Miturut
pembantu pelaksana proyek saking CV Duta Muda indah, Slamet Widodo, embung
dipundhamel kangge madahi toya wonten unnes saenggo boten banjir rikala mangsa
udan. Proyekipun wonten seket dinten ingkang sakmenika dipungarap gangsal welas
tiyang dipunbiyantu eksavator, buldoser kaliyan vibro.
B.
Pawarta Kagiyar
ing Ariwarti/Kalawarti
Perajin Tenun Stagen Betah Bantuwan Pemkab
Klaten, Kawontenan perajin tenun stagen lan selendang ing Dhusun
Patoman, Kedungampel, Cawas, Klaten, mrihatosaken, jalaran ngantos samangke
kirang dipun gatosaken dening pemerintah. Samangke nalika regi benang mindhak,
para perajin namung saged pasrah dhateng kawontenan.
Bab punika ingkang dipun andharaken dening salah satunggaling perajin stagen lan selendang ing Dhusun Patoman, Santo Miharjo. Santo Miharjo nelakaken kekirangan pawitan, kamangka regi benang ugi awis. Sakawit regi benang Rp 5.000,00 samangke Rp 11.000,00 saben kilo. Kamangka regi stagen namung Rp 4.000,00 ngantos Rp 5.000,00. Benang sakilo saged kangge ndamel stagen cacah sekawan, satemah bebathen para perajin mepet.
Nyumerepi kawontenan kasebat, satunggaling sesepuh masyarakat dhusun, Tumirin rumaos prihatin dhateng sesanggan gesang para perajin stagen lan selendang ing wewengkonipun. Ngantos samangke, para perajin dereng nate pikantuk pembinaan punapadene bantuwan pawitan saking dinas ingkang kawogan. Pangajabipun, pemerintah sageda gatosaken para perajin, supados gesangipun saged murwad.
Bab punika ingkang dipun andharaken dening salah satunggaling perajin stagen lan selendang ing Dhusun Patoman, Santo Miharjo. Santo Miharjo nelakaken kekirangan pawitan, kamangka regi benang ugi awis. Sakawit regi benang Rp 5.000,00 samangke Rp 11.000,00 saben kilo. Kamangka regi stagen namung Rp 4.000,00 ngantos Rp 5.000,00. Benang sakilo saged kangge ndamel stagen cacah sekawan, satemah bebathen para perajin mepet.
Nyumerepi kawontenan kasebat, satunggaling sesepuh masyarakat dhusun, Tumirin rumaos prihatin dhateng sesanggan gesang para perajin stagen lan selendang ing wewengkonipun. Ngantos samangke, para perajin dereng nate pikantuk pembinaan punapadene bantuwan pawitan saking dinas ingkang kawogan. Pangajabipun, pemerintah sageda gatosaken para perajin, supados gesangipun saged murwad.
C. Pawarta Crita
Wisatawan Mancanegara Wis Padha Mangerteni Anane Museum
Bathik ing Pekalongan
Dening: Ani Devi Ariyanti, Erlangga, Intan Wahyuning Sari, lan Saiful
Arif
Museum
Bathik Pekalongan
Pekalongan, SP- Museum Bathik Pekalongan ing Jalan Jatayu
No. 1 Pekalongan, Jawa Tengah, mujudake salah sawijining panggonan kanggo
plesir ing preinan wulan pasa, supaya bisa nambah wawasan ngenani budaya
Indonesia.
Museum Bathik iki minangka bangunan peninggalan
kolonial Walanda kang mbiyen mujudake Kantor Keuangan Pabrik Gula, lan dibangun
taun 1906. Ananging, wiwit tanggal 12 Juni 2006, bangunan iku didadekake Museum
Bathik dening Yayasan Kakin, lan diresmekake langsung dening presiden Susilo
Bambang Yudhoyono.
Museum iki nduweni koleksi kurang luwing 1002 warna
bathik kang asale saka saknuswantara. Saben petang wulan pisan, panatane kain
bathik ing saben pajangan dipindhah panggonan, tujuwane supaya ora mboseni
tumrap wong-wong kang teka ing museum.
Ing museum bathik iku, kita bisa niti pirsa sakkabehe
corak bathik kang dipajang, kita uga bisa takon babagan bathik marang petugas,
malah uga diparengake njajal carane mbathik, utawa belanja souvenir.
Tumekane dina iki, wis akeh wisatawan mancanegara lan
pribumi kang nekani museum iku.
GLADHEN PANGULANGAN
GLADHEN PANGULANGAN
I. I.
Wenehana tandha ping (X) ing aksara a, b, c, d
utawa e ing wangsulan kang bener !
e. Sumur asin / ing Ngaglik Sambi Boyolali wis ana wiwit
jaman kolonial Belanda//
II. Jumbuhna pitakonan ing ngisor iki marang wangsulan kang wis cumepak ing satengene!
1. Sing dadi kurban motor
mabur iku umume wong-wong sing padha arep mlancong. Tembung kang trep kanggo
pitakonan pawarta kasebut yaiku...
a.
Apa
b.
Sapa
c.
Ing ngendi
d.
Ndhek kapan
e.
Kena apa
2. Ing ngisor iki ana
sawijining pratelan sing mathuk karo tembung pitakonan kepriye, yaiku....
a.
Wayah bangun esuk jago padha kluruk
b.
Ing pategalan kuwi pak tani ketemu karo kancil
c.
Wadhuk ceklik saiki kanggo papan pariwisata
d.
Sawise jeblug gunung Merapi banjur muntahake lahar panas
e.
Sing motong pita dhek wingi kae bapak Bupati.
3.
Ing ngisor iki kang ora nemtokake bobot lan orane
sawijining pawarta, yaiku...
a.
Aktualitas
b.
Sesambungan karo papan
kadadeyan
c.
Ganepe pawarta
d.
Migunani tumrap wong akeh
e.
Akeh lan orane kang noton utawa kang maca
4.
Bab-bab kang kudu digatekake nalika maca pawarta kaya ing
ngisor iki, kajaba ….
a.
Solah bawa lan
sandhang panganggo kang trep
b.
Volume utawa
bantering suwara nyukupi
c.
Sabisa-bisa
nyingkiri dialek
d.
Vocal trep karo
artikulasi
e.
Intonasi kudu pas
5. Sipat pawarta kang tegese lagi wae
utawa lagi kedaden, isih anget, isih rame dadi rerasaning wong akeh, yaiku…
a.
Aktual
b.
Faktual
c.
Lugas
d.
Objektif
e.
Jangkep
6.
Ing ngisor iki kang ora kelebu
sipat-sipate pawarta yaiku…
a.
Aktual
b.
Faktual
c.
Lugas
d.
Ringkes
e.
Cekak
aos
7. Unsur kang paling wigati
ing sajroning pawarta yaiku...
a.
Kang macakake pawarta
b.
Fakta lan data kadadeyan
c.
Juru warta kang golek kabar
d.
Carane ngrampungake perkara pawarta
e.
Sumbering pawarta
8.
Bab-Bab kang kudu digatekake
nalika menehi tanggapan yaiku:
a.
Tanggapan iku sak mestine
disampekake mawa uraian kang cekak, padhat lan disusun kanthi apik.
b.
Permasalaham utawa bab kang
ditanggapi kudu cetha
c.
Tembung-tembung lan ukara sing digunakake kudu gampang dingerteni utawa
dipahami
d.
Tanggapan iku kudu diwenehi alesan kang logis, bisa uga ditambahi fakta lan
bukti-bukti kang relevan(nduweni Hubungan)
e.
Mbedakake informasi kang penting lan ora penting
9.
Ing kompleks Pemprov. DIY Kepatihan Ngayogyakarta dianakake “Festival
Kembang” kang temane “Katakan dengan Bunga”. Mula kompleks Kepatihan ana
kembang maneka warna. Wiwit saka lawang gapura ngarep ing jalan Malioboro nganti
tekan Bangsal Kepatihan akeh modhel kekembangan kang dironce kanthi maneka
warana lan jinis kembang. Acara iki diresmekake dening Gubernur DIY, Sri Sultan
Hamengku Buwana X.
Unsur pawarta kasebut
kang ora ana yaiku ...
a.
Apa
b.
Ing ngendi
c.
Kapan
d.
Geneya
e.
Sapa
10. Panutupe
pawarta kang kaya-kaya ora ana selehe, ora ana enteke, diarani…
a.
Nglangut
b.
Arupa
ringkesan
c.
Arupa
dudutan
d.
Puncak
(klimaks)
e.
Ngagetake
11. Penyiar radhio nalika
maca pawarta anggone nyapa aruh, unine para ….
a. Pamirsa
b. Pamriksa
c. Pamiyarsa
d. Pangarsa
e. Pangreksa
12. Ing
ngisor iki kang ora kelebu tuladha pawarta dadakan yaiku…
a. Pawarta objek wisata
b. Kacilakaan motor
c.
Banjir
d. Kebakaran
e.
Lemah
ambles
13. Perangane pawarta kang
dhisik dewe, biasane mung ditulis nganggo tembung-tembung supaya nuwuhake minat
supaya wong gelem maca isi pawartane, yaiku perangan.....
a.
Sesirah
b.
Ringkesan
c.
Isi pawarta
d.
Gambar
e.
Sumber
14. Perangan
pawarta kanggo nuduhake kaya ngapa kadadeyan prastawa kanthi kasat mata, yaiku perangan....
a.
Sesirah
b.
Ringkesan
c.
Isi pawarta
d.
Gambar
e.
Sumber
15. Ukara-ukara
kang njlentrehake prastawa ngenani apa, ana ngendi lan kapan
kadadeyan iku dumadi, klebu perangan.....
a.
Sesirah
b.
Ringkesan
c.
Isi pawarta
d.
Gambar
e.
Sumber
16.
Pamaos nalika macakake pawarta
kudu bisa mbedakake aksara konsonan ing abjad Jawa. Amarga ana perangan kang
beda karo abjad umum. Abjad kasebut yaiku da lan dha, ta lan tha.
Perangan iku kalebu kaprigelan babagan ….
a.
Pamedhote frasa kang trep
b.
Nggunakake pangucap kang trep
c.
Nggunakake intonasi, nada, lan
tekanan kang trep
d.
Ngreteni tandha wacan kanthi trep
e.
Swara kang cetha
17. Bentuk
pawarta iki pada samya kanthi lumantar lesan ananging butuhake media kanggo
nyawisake pawarata iki, yaiku...
a.
Pawarta ariwarti
b.
Pawarata kalawarti
c.
Pawarta tulis
d.
Pawarta internet
e.
Pawarta siaran
18. Pawarta
basa Jawa dicawisake kanthi tulisan lumantar media awujud website utawa blog,
yaiku...
a.
Pawarta ariwarti
b.
Pawarta kalawarti
c.
Pawarta tulis
d.
Pawarta internet
e.
Pawarta siaran
19. Ing ngisor iki tetengere pawarta,
kejaba…
a.
Swasana anyar kang narik kawigaten
b.
Adhedhasar
kasunyatan
c.
Ora kena mihak sapa bae
d.
Kudu
kapisah karo panemu
e.
Ora
nyata kadadeyane
20. Ing ngisor iki tuladha
pawarta kang ora kalebu pawarta ing babagan sosial yaiku …
a. Kaliren, wong
cacah 55 tiwas.
b. Roy Marten “Nyabu” maneh.
c.
Balita 2,3 yuta
kurang gizi
d. Sukarelawan cacah lima budhal menyang Lebanon.
e.
Korban Lumpur Lapindho njaluk ganti rugi.
21. Pawarta kang dicritakake marang wong liya iku becike
….
a.
Ngambra-ambra
supaya katon pintere
b.
Kabeh kang diwaca
utawa kang wis ditampa katambah panemune
c.
Saperangan wae
supaya kang dicritani gelem takon
d.
Saperangan kang
trep karo sikepe dhewe
e.
Pokok-pokoke wae
supaya luwih gampang dimangerteni
22. Kaprigelan kang digunakake
nalika ngatur mandheg lan teruse pamacane naskah pawarta iku diarani babagan ….
a. Nggunakake pangucap kang trep
b. Pamedhote frasa kang trep
c.
Nggunakake intonasi, nada, lan
tekanan kang trep
d.
Ngreteni tandha wacan kanthi trep
e.
Swara kang cetha
23. Dwiyanto Wisnu Nugroho
(22) Mahasiswa Jurusan Teknik Geodesi Institut Teknologi bandung (ITB) tiwas
nalika melu kegiatan pelantikan calon anggota Ikatan Mahasiswa geodesi neng
kawasan Pagerwangi, Lembang, Bandung Barat, minggu (8/12).
Sing dadi pokoke pawarta ing dhuwur yaiku ...
a.
Dwiyanto tiwas
b.
Dwiyanto tiwas
merga pelantikan
c.
Dwiyanto tiwas
wektu melu kegiatan neng Pagerwangi
d.
Dwiyanto
mahasiswa Geodesi ITB
e.
Pelantikan neng
Lembang
24.
Sing diwartakaken
ing pethikan dhuwur yaiku ...
a.
Dwiyanto tiwas
b.
Dwiyanto tiwas
merga pelantikan
c.
Dwiyanto dadi
anggota Ikatan Mahasiswa Geodesi
d.
Dwiyanto mahasiswa
Geodesi ITB
e.
Pelantikan neng
Lembang
25.
Pitakonan sing
ora trep karo pawarta ing dhuwur (23), yaiku
...
a.
Sapa sing tiwas
b.
Kapan tiwase
c.
Pira Umure
Dwiyanto
d.
Dwiyanto tiwas
neng ngendi
e.
Sebabe apa
Dwiyanto tiwas
26.
Kanggo mikuwati
ngyakinake yen lagu rasa sayange pancen temen-temen asli ciptaane seniman
Indonesia, Menbudpar, Jero Wacik ndapuk tim kanggo nglacak bukti-bukti kang
isih ana.
Unsur pawarta sing ana ing pethikan pawarta dhuwur
yaiku ...
a.
Apa lan kapan
b.
Apa lan nang
ngendi
c.
Sapa lan kapan
d.
Apa lan sapa
e.
Sapa lan nang
ngendi
27. Sumber pawarta kang
dirungokake iku bisa saka maneka warna medhia, kayata medhia elektronik utawa
cetak, sing baku pawartane kudu ….
a.
Wis sumebar
b.
Bisa dipercaya
c.
Kabar kang wigati
d.
Angen-angene juru
warta
e.
Durung dingerteni
sapa wae
28. Pawarta iku ngabarake
kadadeyan sing....
a.
Nedheng dumadi
b.
Durung dumadi
c.
Ora bakal dumadi
d.
Mokal dumadi
e.
Tangeh dumadi
29. Pawarta iku ngenani warga
sing padha demen watu akik. Pitakonan sing mathuk saka pawarta iku yaiku...
a. Apa
b. Kapan
c.
Ing ngendi
d. Kepriye
e.
Geneya
30. Saliyane
ngemu sejarah kali Klawing uga pirang-pirang potensine. Ana potensi ekonomi
rupa pasir sing biasa diangkut kanggo
mbangun gedhong, iwak kali sing gurih tur legi, krikil utawa watu sing
bisa kanggo gawe mata ali-ali, bandhul
kalung utawa liontin. Ana watu pancawarna, badar besi, biduri lumut,
naga sui uga ana fosil kayu.
Unsur
pawarta kang kakandhut saka pawarta dhuwur yaiku ...
a. Ing ngendi
b. Kapan
c.
Apa
d. Geneya
e.
Sapa
31. Para pamiyarsa, wilujeng
midhangetaken ringgit wacucal sedalu natas. Pawarta iku asale saka......
a.
Stasiun televisi
b.
Gedung wayang wong
c.
Papan pahargyan
d.
Pesawat telepon
e.
Stasiun radhio
32. Pawarta tinulis iku
sasarane marang wong sing padha....
a.
Ngrungokake
b.
Mirengake
c.
Midhangetake
d.
Mirsani
e.
Bisa maos
Wacanen pawarta ngisor iki kanggo mangsuli soal
nomer 33-34
33. Saka pawarta ing dhuwur
kang minangka perangan purwaka/pambuka iku mapan ana ing ukara ...
a.
Tari Dholalak kalebu dolanan bocah kang bisa tinemu ing
Kabupaten Purworejo.
b. Dholalak saka tembung ‘dho’ lan ‘la’.
c.
Saiki sing joged
ora mung wong lanang ananging uga ana para remaja putri kanthi sragam sing
variasi.
d. Mula dholalak wajib dilestarikake lan dirembakake
amarga ngandhut nilai-nilai kearifan lokal ana ing tlatah Purworejo.
e.
Sing nduweni
kerep nyenyubur rasa solidaritas lan paseduluran.
34. Ukara kang nudhuhake
perangan panutupe pawarta saka pawarta dhuwur yaiku ....
a.
Tari Dholalak kalebu dolanan bocah kang bisa tinemu ing
Kabupaten Purworejo.
b.
Dholalak saka
tembung ‘dho’ lan ‘la’.
c.
Saiki sing joged
ora mung wong lanang ananging uga ana para remaja putri kanthi sragam sing
variasi.
d.
Mula dholalak
wajib dilestarikake lan dirembakake amarga ngandhut nilai-nilai kearifan lokal
ana ing tlatah Purworejo.
e.
Sing nduweni
kerep nyenyubur rasa solidaritas lan paseduluran.
35.
Ing ngisor iki
kang minangka tetenger pawarta kuwe apik
menawa ...
a.
Lawas
b.
Nduwe unsur 5W+1H
c.
Ora perlu aktual
d.
Basane sing angel
e.
Isine
manglur-manglur
36. Ing ngisor iki kang ora kalebu tuladhane Kalawarti yaiku ....
a.
Joglo Semar
b.
Mekar Sari
c.
Jaya Baya
d.
Panjebar Semangat
e.
Joko Lodang
37. Maca pawarta kudu
nggatekake pakecapan lan lagu swara. lagu swara diarani uga..
a.
Intonasi
b.
Lafal
c.
Ekspresi
d.
Jeda
e.
Tempo
38. Wujude 5W + 1H ing
sajroning teks pawarta iku mujudake struktur....
a.
Sesirah
b.
Ringkesan
c.
Isi pawarta
d.
Gambar
e.
Sumber
39. Salah siji titikan
macakake pawarta kang becik, yaiku.....
a.
Intonasi pas ora keladhuk
b.
Swarane cetha tur pas
c.
Swarane ora keladhuk lan
cetha
d.
Swarane sedheng nanging
cetha
e.
Basane ringkes lan madhet
40. Penulise tandha jeda kang
trep nalika maca ukara pawarta ngisor iki, yaiku....
a. Sumur asin ing Ngaglik Sambi Boyolali wis ana wiwit jaman
kolonial Belanda//
b. Sumur asin / ing Ngaglik / Sambi / Boyolali / wis ana /
wiwit jaman kolonial Belanda//
c. Sumur asin ing Ngaglik Sambi Boyolali / wis ana wiwit
jaman kolonial Belanda//
d. Sumur asin ing Ngaglik / Sambi / Boyolali / wis ana wiwit
jaman kolonial Belanda//
II. Jumbuhna pitakonan ing ngisor iki marang wangsulan kang wis cumepak ing satengene!
1. Pawarta
kang ora dibatesi dening wektu lan panggonan, nggambarake
objek kang nengsemake.
2. Sesirah, ringkesan, isi
pawarta, gambar lan sumber.
3. Pawarta
kang wektu lan panggonan kadadeyane ora kena dipesthekak.
4. Nalika
maca pawarta kang digiyarake ing TV utawa radhio kudu nggatekake aksara vocal
utawa konsonan.
5. Gegayutan
kaliyan andhap inggiling swara / nada..
6. Pawarta kang digiyarake lumatar
radhio
7. Unsur
kang wigati saka pawarta lan kang nemtokake isine pawarta bakal diwaca apa
ora.
8. Isine
nyeritakake prastawa kang dilaporke kanthi basa sing cekak, aos lan cetha.
9. Ngandharake babagan panggonan
kadadeyan prastawa ing pawarta
10. Nuduhake sebab musabab prastawa
iku kadadeyan (proses kadadeyane prastawa)
11. Kabar anyar utawa kabar ngenani
sawijining bab kang lagi bae dumadi, diwedharake kanthi wujud lesan utawa
tulisan.
12. Pawongan
kang menehi katerangan utawa komentar marang dumadine prastawa iku
13. Aktual;
faktual; basane singkat , padhet, lan logis; narik kawigaten.
14. Pawarta
basa Jawa kang dicawisake awujud website utawa blog.
15. Pandhelenging netra sasaged saged tajem mawas
prabawa, kanthi pandulu jejeg.
16. Sipat pawarta
kang tegese lagi wae utawa lagi kedaden, isih anget, isih rame dadi
rerasaning wong akeh.
17. Ukara-ukara kang njlentrehake prastawa ngenani apa, ana ngendi lan kapan kadadeyan iku
dumadi
18. Pawarta
iku kudu ngemot fakata kang dijupuk saka maneka sumber kanthi seimbang, ora
mihak sapa bae
19. Perangane pawarta kang dhisik
dewe, biasane mung ditulis nganggo tembung-tembung supaya nuwuhake minat supaya
wong gelem maca isi pawartane
20. Ukara kang nggambarake ringkesane isi
pawarta, biasane ditulis kandel ing sangisore sesirah.
|
A.
Angel
B.
Lafal
C.
Kapan
D.
Pawarta
E.
Media
Internet
F.
Isi
Pawarta
G.
Sumber
H.
Body
I.
Sesirah
J.
Unsur
Pawarta
K.
Perangane
Pawarta
L.
Pawarta
Lesan
M.
Lagu
Ukara
N.
Pawarta
Dadakan
O.
Sifat
Pawarta
P.
Lead
Q.
Obyektif
R.
Aktual
S.
Pawarta
Ndinan
T.
Kepriye
U.
Maca
Pawarta lesan
V.
Pawarta
crita
W.
Ana
ngendi
X.
Kenapa
|
III. Wangsulana pitakon-pitakon ing ngisor
iki kanthi trep!
1.
Sebutna
unsur-unsur kang ana ing pawarta!
2.
Sebutna
bedane pawarta tulis lan pawarta lesan!
3.
Sebutna
jenising pawarta!
4.
Apa
kang perlu digatekake nalika ngrungokake pawarta?
5.
Sebutna
perangan-perangan pawarta!
6.
Apa
kang diarani pawarta crita iku?
7.
Sebutna
carane /teknik maos pawarta lesan kang
bener!
8.
Sebutna
carane nulis pawarta kang becik!
9. Sebutna kang nemtokake bobot biji pawarta !
10. Sebutna carane menehi tanggapan kang becik marang sawijining pawarta!
Komentar
Posting Komentar